Fania van Houten (37) is sinds januari 2021 werkzaam als verpleegkundige. Na vijftien jaar als social worker in de ggz te hebben gewerkt, begon ze in 2018 aan de opleiding tot verpleegkundige. Om zichzelf uit te blijven dagen en haar grenzen letterlijk te verleggen, klopte ze aan bij TMI. “Tijdens mijn opleiding heb ik geen stage gelopen in het ziekenhuis. Ik wilde daarom graag ervaren hoe dat is. Daarnaast wilde ik weer voor een periode naar het buitenland. Als social worker heb ik eerder vrijwilligershulp in Peru, Australië en Thailand gedaan. Toen het tijdens de coronapandemie lastig werd om als vrijwilliger in het buitenland te werken, kon ik wel via TMI aan de slag en begon mijn avontuur als psychiatrisch verpleegkundige op Aruba. Na deze opdracht kreeg ik de kans om als algemeen verpleegkundige in het ziekenhuis in Suriname te gaan werken.” Fania vertelt je in dit interview meer over werken op Aruba en in Suriname.
Het Surinaamse leven
“Momenteel woon ik in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname. Hier verblijf ik sinds augustus 2022 en blijf ik tot half februari 2023. Ik heb er bewust voor gekozen om tussen de lokale bevolking te wonen, zodat ik de mensen leer kennen en zie hoe zij hier leven en werken. In het weekend ga ik vaak op pad om meer van het land te ontdekken. Laatst werd er een tripje georganiseerd door mijn Surinaamse collega naar het binnenland.
We gingen met een groep van achttien personen naar Bakabooto, dit ligt ongeveer 182 kilometer van Paramaribo. Een heerlijke en gezellige dag waar we een boottocht hebben gemaakt en naar de watervallen zijn geweest. Ook de Nederlandse zorgprofessionals die hier in de buurt verblijven organiseren vaak leuke activiteiten in het weekend waar ik bij aan kan sluiten. Het is prettig dat ik op deze manier zowel mijn Surinaamse collega’s als Nederlandse collega’s beter leer kennen.”
De Surinaamse gastvrijheid
“Er zijn zeker wel wat verschillen met de ziekenhuizen in Nederland. De gangen zijn bijvoorbeeld open en hebben geen muren. Als het hard regent, komt het naar binnen. De patiënten vragen dan of ik het gordijn even dicht kan doen, zodat het niet de kamer inregent. Ook is de warmte in het begin even wennen. In Nederland heb je overal airco, dat heb je hier niet. Er zijn gelukkig wel een aantal plekken met airco waar je op adem kunt komen, maar de zalen waar de patiënten liggen zijn vrij warm. Inmiddels ben ik eraan gewend en de patiënten ook. Soms vragen patiënten zelfs om een extra deken, omdat ze het koud hebben.”
Werken in een ziekenhuis zonder ervaring
Fania had nog niet eerder in een ziekenhuis gewerkt, omdat dit tijdens haar opleiding tot hbo-verpleegkundige geen vereiste was. Zij leerde al haar verpleegkundige handelingen tijdens haar werk als social worker in de ggz en op school in de het praktijklokaal. “Gezien ik geen ziekenhuiservaring had, vond ik het spannend om deze stap te zetten. Daarbij heb ik in Suriname veel minder (leer)middelen tot mijn beschikking, waardoor ik mij bij sommige situaties geen raad weet. Een collega zei laatst: ‘Dit is dus werken in een ontwikkelingsland.’ Doordat je in dit land gedwongen wordt om flexibel en creatief te zijn met de middelen die je hebt, leer ik meer buiten de kaders te denken. Dat maakt het werk uitdagend.”
Andere verpleegkundige handelingen
Fania werkt in Suriname op de afdeling Interne Geneeskunde. “Het werk op de afdeling is druk en dynamisch. Het ene moment kunnen er drie patiënten op zaal liggen en de volgende dag zijn er opeens zes. Het is een variërende doelgroep met verschillende ziektebeelden. Er liggen voornamelijk patiënten met diabetes, een verlaagd of juist verhoogd bloeddruk, trombose, TBC, kanker of patiënten met HIV die hun behandeling niet goed verzorgen. De verpleegkundige handelingen in het ziekenhuis die hierbij komen kijken zijn nieuw voor mij. Ook gaat het in Suriname er net anders aan toe. Zo werd er onlangs aan mij gevraagd of ik een klysma kon zetten bij de patiënt. Toevallig was dit één van de handelingen die ik in Nederland wel veel heb gedaan, dus ik zei volmondig ja. Toen ik de instrumentenkamer inliep om het klysma te halen, zag ik dat ze hier met andere hulpmiddelen een klysma klaarmaken. Dit had ik natuurlijk kunnen bedenken, maar door mijn enthousiasme heb ik hier niet bij stil gestaan. Gelukkig wilde een collega het aan mij uitleggen.”
Meer weten over werken in Suriname?
Ik noteer alle gegevens op papier, want ze werken hier niet met computers.
Mijn werkdag
Fania heeft tot nu toe alleen nog dagdiensten gedraaid. “Om 6:50 uur begint de dagdienst en lossen we de nachtdienst af. In de overdracht horen we wat ze die nacht hebben meegemaakt en checken wij of alles controles gedaan zijn en medicatie verstrekt is. Ook bespreken we wat er nog gedaan moet worden. Daarna lopen we samen met de nachtdienst een ronde over de afdeling om te kijken hoe de patiënten erbij liggen, controleren we de infuussystemen en verlenen we directe zorg wanneer dit nodig is. Ik noteer alle gegevens op papier, want ze werken hier niet met computers. De hoofdzuster verdeelt de hulpverleners over de zalen en geeft iedereen een taakverdeling. Als ik op zaal sta, moet ik de patiënten wassen, verzorgen en de bedden verschonen. Eind van de ochtend komt er visite van de patiënt op de afdeling langs. Ik neem dan, afhankelijk van de drukte, de tijd om met hen en de patiënt te praten. Ik vind het prettig dat hier ruimte voor is. Tussendoor help ik ook de voedingsassistente met uitdelen van eten en drinken. Daarna ga ik verder met mijn andere taken tot om 14:45 uur de late dienst binnen komt druppelen en we de overdracht voor de middagdienst kunnen doen.”
Verschillen Aruba, Suriname en Nederland
Op Aruba werkte Fania in een psychiatrische kliniek. Dit verschilt natuurlijk van werken in het ziekenhuis. Fania vertelt wat haar verder is opgevallen: “Er is een groot verschil met het werken op Aruba en in Suriname. Zo hebben ze op Aruba meer middelen en mensen tot hun beschikking. Daar waar je in Suriname creatief moet zijn in het bedenken van alternatieven en deze praktisch zal moeten aanvliegen, kun je op Aruba meer protocollair en gestructureerd te werk gaan.”
“Als je het werken op Aruba vergelijkt met Nederland lijkt het erop dat Aruba vijftien jaar achter loopt op Nederland qua deskundigheid en zorgvuldigheid. De manier van werken kwam sterk overeen met hoe ik ooit ben begonnen in de ggz. Waar we in Nederland aparte behandelafdelingen hebben voor bijvoorbeeld TBS, patiënten met een eetstoornis of autisme, is er in Aruba maar één kliniek voor alle diagnoses. Op Aruba word je daarom meer uitgedaagd, omdat je allerlei casuïstieken voorbij ziet komen. Het is waardevol om te zien wat voor vooruitgang Nederland heeft doorgemaakt.”
Voordat ik naar huis ga
Met kerst en oud en nieuw zit Fania nog in Suriname. “Ik hoorde van mijn collega’s dat oud en nieuw altijd groots wordt gevierd. Het feest begint al in de middag en in de binnenstad staan verschillende podia waar lokale bands optreden. Ook worden er pagara’s (duizendklappers) afgestoken en vieren de mensen feest op straat. Het is leuk om mijn periode in Suriname hiermee af te sluiten, voordat ik in februari weer terug naar Nederland ga. In de toekomst wil ik zeker nog een keer in het buitenland werken. De afwisseling is goed voor mijn ontwikkeling en biedt mij veel uitdaging en avontuur. Het is waardevol om te ervaren dat je, waar dan ook, van betekenis kunt zijn.”